Keurmerken als Eko, Bio en Demeter.

Fabrikanten zijn genoodzaakt hun producten aan te prijzen bij de consument. Vaak razend slimme wervende teksten en advertenties
zijn hiervan het resultaat. En succesvol;
Zelfs het voedingscentrum prijst dagelijkse consumptie van "light" frisdrank, gezoet met aspartame en acesulphame K, aan.

Om werkelijk gezond te eten en te weten wat je eet, of wat je je familie te eten geeft, zou je, hoe belachelijk het ook mag klinken, een paar dagen per week moeten uit trekken om, met een vergrootglas en diverse woordenboeken en gidsen, diverse winkels te bezoeken en alle labels uit te spellen.
Dit is natuurlijk geen doen.
Het is spijtig te moeten constateren dat het reeds zo ernstig gesteld is met de voedingsindustrie dat we wekelijks 4 of 5 winkels af moeten om alle boodschappen, zonder troep, bij elkaar te krijgen.

Diverse individuen, instanties en organisaties hebben zich er voor ingezet, met een verscheidenheid aan motivaties en doelstellingen, om voedingswaren te voorzien van een keurmerk ter garantie van een product of een deel van een product, of de fabricage- of zelfs een deel van de fabricage. "Goed voor onze gezondheid", "goed voor het milieu", "goed voor de dieren" of goed voor alle drie.

Hier echter ook het ontstaan van verwarring

Maar hoe betrouwbaar zijn al deze claims? En welk eekhoorntje, bloemetje of logo'tje staat voor een betrouwbaar keurmerk? En wat houdt zo'n keurmerk precies in?
Hieronder vindt u informatie over in Nederland geldige keurmerken die u bij voeding kunt tegenkomen. Deze keurmerken stellen bepaalde eisen aan het product. Dit kunnen milieu-eisen zijn, kwaliteitseisen of beiden.
De keurmerken voor milieuvriendelijke landbouw worden door onafhankelijke organisaties toegekend.
De kwaliteitskeurmerken voor eieren, vlees en gevogelte worden door de branche organisatie toegekend.
Hier echter ook het ontstaan van verwarring en wederom misleiding; een keurmerk staat niet gelijk aan "gezond."
Een zak kristalsuiker voorzien van een "eko" logo maakt de suiker in het geheel niet gezonder, of minder slecht voor de tanden, dan een zak zonder dat keurmerk.
Wat houdt een keurmerk precies in en waar staat het voor?

Keurmerkenlijst:

Keurmerken milieuvriendelijke landbouw:

Eko keurmerk

Het EKO keurmerk is het Nederlandse keurmerk voor biologische producten. Biologische boeren gebruiken geen chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Biologische producten bevatten geen kunstmatige geur-, kleur- en smaakstoffen en geen genetisch gemodificeerde ingrediënten. Aan de dierlijke productie worden extra welzijns- en milieu-eisen gesteld, zoals ruimere huisvesting en voer zonder toegevoegde diergeneesmiddelen. Op ieder product met een EKO-keurmerk staat naast of onder het merk een cijfer. Dit is een code die aangeeft van welk bedrijf dit product afkomstig is.
EKO-producten zijn verkrijgbaar in supermarkten, natuurvoedingswinkels, reformzaken, speciaalzaken en op boerenmarkten.

Meer informatie: https://www.skal.com

Demeter

Het Demeter keurmerk is het keurmerk van de Vereniging voor Biologisch-dynamische Landbouw. Net als bij het EKO keurmerk is SKAL de controlerende instantie. (Demeter is de Griekse godin van de landbouw.)
Naast de eisen die gelden voor het EKO keurmerk voldoen deze producten aan aanvullende antroposofische voorwaarden. In de biologisch dynamische landbouw gaat het om de zorg voor de bodem en het landschap als één geheel. Essentieel hierbij is het begeleiden van kringlopen op het bedrijf, waarin naar een evenwicht gestreefd wordt tussen voeding voor mens en dier, met behoud van de bodemvruchtbaarheid. Dit houdt in dat de gewassen verbouwd worden in een ruime vruchtwisseling. Bij het telen wordt ook gekeken naar natuurlijke processen, waaronder de kosmische invloeden. Demeter producten zijn verkrijgbaar in natuurvoedingswinkels en reformzaken.

Meer informatie: https://www.demeter-bd.nl

AB of Agriculture Biologique

Dit label is eigendom van de Franse overheid en wordt gecontroleerd door de controle-organisatie Qualité France. Het wordt gebruikt op producten uit de gecontroleerde biologische landbouw.
De eisen die de Franse overheid stelt aan de biologische teelt, zijn op een groot aantal punten vergelijkbaar met het Nederlandse EKO-keurmerk. Dit komt omdat beide keurmerken de minimale eisen hanteren die in de EU-verordening voor biologische productiemethoden zijn vastgelegd. De eigenaar van een keurmerk kan strengere eisen hanteren; daarom zijn de verschillende biologische keurmerken in de EU niet zonder meer uitwisselbaar.
Het AB of Agriculture Biologique Keurmerk staat incidenteel (en soms samen met het EKO-keurmerk) op biologische producten in natuurvoedingswinkels.

Meer informatie: https://www.vitrinebio.com

Bio-garantielabel

Dit Belgische label is eigendom van de gelijknamige vereniging. Het wordt gebruikt op producten uit de biologische landbouw die zijn gecertificeerd door Blik of Ecocert België.
De eisen die Blik en Ecocert stellen aan de biologische teelt zijn op een groot aantal punten vergelijkbaar met het Nederlandse EKO-keurmerk. Dit komt omdat beide keurmerken de minimale eisen hanteren die in de EU-verordening voor biologische productiemethoden zijn vastgelegd. De eigenaar van een keurmerk kan strengere eisen hanteren; daarom zijn de verschillende biologische keurmerken in de EU niet zonder meer uitwisselbaar.
Het Bio-garantielabel staat incidenteel (en soms samen met het EKO-keurmerk) op biologische producten in natuurvoedingswinkels.

Meer informatie: https://www.blik.be
en: https://www.ecocert.b

Soil Association

Dit label is eigendom van de Britse organisatie Soil Association. Het wordt gebruikt op producten uit de biologische landbouw. De eisen die de Soil Association stelt aan de biologische teelt, zijn op een groot aantal punten vergelijkbaar met het Nederlandse EKO-keurmerk. Dit komt omdat beide keurmerken de minimale eisen hanteren die in de EU-verordening voor biologische productiemethoden zijn vastgelegd. De eigenaar van een keurmerk kan strengere eisen hanteren; daarom zijn de verschillende biologische keurmerken in de EU niet zonder meer uitwisselbaar.
Het keurmerk van de Soil Association staat incidenteel (en soms samen met het EKO-keurmerk) op biologische producten in natuurvoedingswinkels.

Meer informatie: https://www.soilassociation.org

Biologische landbouw: het EU-logo

Het EU-logo mag alleen worden gebruikt op biologische producten waarvan alle ingrediënten zowel uit de biologische landbouw (conform de eisen in de EU-verordening EEG nr. 2092/91 voor biologische productiemethoden) als uit een EU-land komen.
De woorden 'Biologische landbouw' in het EU-logo worden in de eigen taal geschreven.

Meer informatie: https://www.skal.com

Max Havelaar Keurmerk

Het Max Havelaar Keurmerk is eigendom van de gelijknamige stichting. Doel is het bevorderen van eerlijke handel en het verbeteren van de werk- en leefomstandigheden op en rond de plantages.
De nadruk ligt op eerlijke en directe handel met producenten uit ontwikkelingslanden. Eerst wordt een kostendekkende prijs vastgesteld; daarbovenop komt nog een vastgelegde meerprijs (premie) en voor biologisch geteelde producten een extra toeslag.Bij de teelt van Max Havelaar producten moet terughoudend worden omgegaan met bestrijdingsmiddelen. Als ze toch worden gebruikt moet beschermende kleding worden gedragen en moet er sprake zijn van veilige opslag. Max Havelaar stimuleert producenten om op langere termijn een werkplan te ontwikkelen om tijdens de teelt natuur en milieu zoveel mogelijk te ontzien.
Veel Max Havelaar producten hebben ook het EKO-keurmerk. Het product voldoet dan aan de eisen van beide keurmerken, dus biologische teelt en eerlijke handelsvoorwaarden.
Voor bananen is er een eigen keurmerk: EKO-Oké keurmerk. Andere producten met het Max Havelaar en het EKO-keurmerk zijn koffie, chocolade en thee.
Producten met het Max Havelaar Keurmerk zijn verkrijgbaar in supermarkten, natuurvoedingswinkels en wereldwinkels.

Meer informatie: https://www.maxhavelaar.nl

Milieukeur

Het Milieukeur is eigendom van de Stichting Milieukeur. Het wordt, na aanvraag van de producent, verleend aan producten die, vergeleken met soortgelijke producten, minder belastend zijn voor het milieu.
Tijdens het toetsen op de Milieukeureisen wordt de gehele levenscyclus van het product geanalyseerd; van wieg tot graf. Grondstofwinning, productie van materialen, fabricage van product, gebruik van product, afvalverwerking.
Er zijn vele producten met Milieukeur verkrijgbaar, zowel gebruiksartikelen als voedingsmiddelen (Agro-Milieukeur). Daarnaast wordt het Milieukeur in een aantal branches gebruikt om bedrijven die het best presteren op het gebied van interne milieuzorg te onderscheiden. Voorbeelden zijn de Milieubarometer (de eisen van de gouden Milieubarometer zijn hetzelfde als die van Milieukeur voor recreatie-ondernemingen) en Milieu Programma Sierteelt.
Producten met Milieukeur zijn verkrijgbaar bij supermarkten, in warenhuizen en speciaalzaken (zoals schoenen-, bloemen-, en woninginrichtingswinkels en slagerijen).

Meer informatie: https://www.milieukeur.nl

Erkend Streekproduct

Het keurmerk Erkend Streekproduct is bedoeld ter ondersteuning van kleinschalige agrarische gezinsbedrijven waar kwaliteitsproducten worden geproduceerd. Streekeigen producten hebben het Milieukeur of het EKO-keurmerk. Daarnaast is er aandacht voor de ontwikkeling van kleinschalige recreatie, regionale bedrijvigheid en werkgelegenheid en het behoud van karakteristieke agrarische cultuurlandschappen.

De keurmerken die door de regionale organisaties worden toegekend, zijn:
Groene Hart Keurmerk
Stimuland Overijssel
DrentsGoed
Zeeuwse Vlegel
Waterland Keurmerk
Waddenproduct
Limburgs Land

Meer informatie: https://www.erkendstreekproduct.nl

Bio-Siegel

Dit Duitse label wordt gebruikt op producten uit de biologische landbouw. De controle vindt plaats door gecertificeerde bedrijven die worden aangewezen door het Duitse Ministerie van Landbouw. De eisen zijn grotendeels vergelijkbaar met het Nederlandse EKO-keurmerk. Beide keurmerken hanteren de minimum eisen die in de EU-verordening voor biologische productiemethoden zijn vastgelegd. Het Bio label staat incidenteel (en soms samen met het EKO-keurmerk) op biologische producten in natuurvoedingswinkels.

Meer informatie: https://www.bio-siegel.de

Keurmerken eieren:

Controlebureau CPE-keurmerk (op eieren)

De normen voor de CPE-keurmerken zijn opgesteld door de Europese Unie. Er zijn vier CPE-keurmerken: voor scharreleieren, volière-eieren, vrije-uitloop-eieren en vrije-uitloop-eieren extensief. Het voer is niet biologisch en preventieve geneesmiddelen zijn toegestaan.

Het scharrelei komt van kippen die in schuren leven met legnesten, strooisel op de grond en daglicht. De kippen kunnen vrij rondlopen en in het strooisel zoeken naar het rondgestrooide voedsel. Ze leggen hun eieren in eigen nesten. De kippen kunnen niet naar buiten. De snavels worden gekapt. Er zijn maximaal zeven kippen per vierkante meter.

Volière-eieren zijn scharrelkippen. Op de vloer van de volièrestal zijn stellingen met meerdere etages geplaatst, met vloeren van gaas. De kippen kunnen rondlopen en naar de diverse etages fladderen, waar ze eieren kunnen leggen in nesten en kunnen eten en drinken. Ze kunnen niet naar buiten. De snavels worden gekapt. Omdat er meerdere etages zijn, leven er meer volièrekippen per vierkante meter begane-vloeroppervlak: maximaal 10 kippen per vierkante meter.

Meer informatie: https://www.ei-info.nl

Let op:
'Mais-eieren', 'viergranen-eieren' en 'zevengranen-eieren' komen vaak uit de legbatterij. De naam verwijst naar het voer, niet naar de leefomstandigheden.
In legbatterijen leven ongeveer 18 kippen per vierkante meter. De kippen leven in legbatterijhokjes met gaas op de bodem zodat ze niet kunnen scharrelen. Ze hebben geen legnesten.

Graskeurmerk

De Graskeurmerkregeling stelt eisen aan het veevoer en de huisvesting van landbouwhuisdieren. Momenteel zijn er alleen eieren met dit keurmerk op de markt:
Gras-ei kippen leven met maximaal 7 kippen op een vierkante meter en de kippen hebben een vrije uitloop van minimaal 2,5 m2 per kip. De kippen kunnen makkelijk naar buiten en scharrelen in weiden die niet behandeld zijn met chemische gewasbeschermingsmiddelen. Er mogen geen etages boven elkaar geplaatst worden in de stallen en de kippen krijgen uitsluitend zuiver plantaardig voedsel zonder chemische kleurstoffen, zoals granen, zaden en peulvruchten. De snavels worden wel gekapt.
Het Gras Ei heeft het vegetarisch V-keurmerk van de Nederlandse Vegetariërsbond. Bepalend voor de toekenning van dit keurmerk is dat zowel voor het voedsel van de 'graskippen' als voor de productie van de 'graseieren' geen dieren hoeven worden gedood.

Meer informatie: https:>//www.dierenbescherming.n
en: https://www.wakkerdier.nl

Keurmerken vlees en gevogelte:

Groepskalfsvlees

Bij het fokken van groepskalveren voor vlees met het Groepskalfs-keurmerk worden eisen gesteld aan de huisvesting, het voer en dierenwelzijn. Het fokbedrijf moet daarnaast deelnemer zijn aan de regeling PVE/IKB voor Integraal Ketenbeheer (zie hieronder).
Onthoornen is verboden bij het Groepskalfs-keurmerk, per hok moeten minimaal vier dieren worden gehuisvest, die (afhankelijk van hun grootte) 1,6 tot 1,8 m2 vloeroppervlak tot hun beschikking hebben. De dieren mogen maximaal acht weken individueel worden gehuisvest, waarbij onderling visueel en beperkt sociaal contact met andere dieren mogelijk moet zijn. Er moet enige daglichttoetreding aanwezig zijn en een goede ventilatie. De dieren moeten, naast melk, dagelijks een bepaalde hoeveelheid vast voedsel krijgen. Groeibevorderaars en geneesmiddelen mogen niet met het voer worden gegeven, alleen op recept van een dierenarts. Ook worden er eisen gesteld aan het hemoglobinegehalte van het bloed, om te voorkomen dat de dieren (omwille van het witte vlees) aan bloedarmoede lijden.

Meer informatie: https://www.producert.nl

PVE/IKB Vleeskeurmerk

Het PVE/IKB vleeskeurmerk stelt kwaliteitseisen aan het vlees en geen dierenwelzijn- of milieu-eisen. Onafhankelijke keuringsinstanties zien toe op de naleving van de regels en het gebruik van het PVE/IKB Vleeskeurmerk.
Vlees met het Vleeskeurmerk PVE/IKB is tijdens de productie extra gecontroleerd. Er vinden controles plaats ten aanzien van voer, transport en hygiëne. Het Vleeskeurmerk PVE/IKB is op alle vleessoorten (varken, kip, rund etc.) van toepassing. Het is verkrijgbaar bij supermarkten en slagerijen.

Meer informatie: https://www.consument.pve.nl

Scharrelkippenvlees

Vlees met het Scharrelkippenvlees keurmerk is afkomstig van kippenfokkerijen die extra aandacht besteden aan het welzijn van de kippen. Het fokbedrijf moet deelnemer zijn aan de regeling PVE/IKB voor Integraal Ketenbeheer. Scharrelpluimveevlees is afkomstig uit Nederland, Frankrijk of Zweden. Op sommige scharrelbedrijven heeft het pluimvee een vrije uitloop naar buiten, op andere niet. Als het vlees afkomstig is van een bedrijf waar de dieren een vrije uitloop hebben, staat dat vermeld op de verpakking. Scharrelpluimvee krijgt in de stal meer ruimte: per vierkante meter staloppervlak worden niet meer dan 13 kippen gehouden; in de reguliere houderij zijn het er vaak 18. Scharrelpluimveevlees wordt verkocht door een aantal poeliers en een aantal supermarkten. Ook in horecagelegenheden wordt soms scharrelkip geserveerd.

Meer informatie: https://www.producert.nl

Scharrelrundvlees

Vlees met het Scharrelrundvleeskeurmerk is afkomstig van rundveebedrijven die extra aandacht besteden aan het welzijn van de dieren. Het fokbedrijf moet deelnemer zijn aan de regeling PVE/IKB voor Integraal Ketenbeheer.
Scharrelrunderen worden in groepen gehouden, met uitzondering van moederdieren vlak voor en na het kalven, dekstieren en zieke dieren. De scharrelrunderen moeten kunnen gaan staan en liggen. De dieren mogen niet worden aangebonden of vastgezet en de reisduur naar het abattoir bedraagt maximaal 4 uur.
Vlees met het Scharrelrundvlees-logo wordt verkocht door een aantal slagers en een aantal supermarkten.

Meer informatie: https://www.producert.nl

V-keurmerk

Het V-keurmerk wordt gecontroleerd door de Nederlandse Vegetariërsbond. Producten met het V-keurmerk zijn volledig vegetarisch. Deze producten bevatten geen dierlijke bestanddelen, dus ook geen vleesbouillon, gelatine of hulpstoffen met dierlijke ingrediënten.
Het keurmerk is te vinden op een groeiend aantal producten in supermarkten en natuurvoedingswinkels.

Meer informatie: https://www.vegetariers.nl.